Cây ích mẫu còn có tên gọi khác là cây chói đèn, cây sung úy…có vị cay hơi đắng, tính hàn. Cây ích mẫu từ lâu đã được biết tới với công dụng điều kinh, chữa đau bụng kinh, các bệnh phụ khoa khác. Một số bài thuốc trị bệnh có dùng ích mẫu như sau:
1. Điều trị kinh nguyệt không đều, tắc kinh, đau bụng kinh ở phụ nữ: Ích mẫu khô (10g), đương quy (10g), xích thược (10g), mộc hương (5g). Đem tất cả nguyên liệu phơi lại thật khô rồi tán thành bột, sau đó quấy chung với nước uống hàng ngày.
2. Bổ huyết điều kinh: Ích mẫu (80g), nga truật (60g), củ gấu (40g), ngải cứu (40g), hương nhu (30g) với nhau rồi tán bột, luyện cùng với đường làm thành viên to bằng hạt đậu xanh. Cứ mỗi ngày uống đủ 60 viên chia đều làm 3 lần uống.
3. Điều trị sau sinh cho các bà bầu bị máu ứ tích tụ không ra được: Ích mẫu tươi (50g). Giã lấy nước cốt rồi uống đều đặn mỗi ngày một chén nhỏ.
4. Trị tắc tia sữa: Ích mẫu khô (20g). Tán thành bột rồi hòa với nước, sau đó bôi lên vú.
5. Điều trị mụn nhọt, mưng mủ: Ích mẫu tươi hoặc khô (20g) vào nồi rồi đổ ngập nước, sau đó, nấu cạn cho đến khi lượng nước chỉ còn ½ lượng nước ban đầu. Nấu xong, để nguội rồi vệ sinh vùng da bị tổn thương mỗi ngày 3-4 lần cho đến khi trị khỏi.
6. Điều trị kiết lỵ cho trẻ: Lấy lá non và búp của cây ích mẫu (10g), đem nấu chung với cháo rồi hằng ngày cho trẻ ăn tới lúc hết bệnh thì dừng.
7. Tác dụng thông tiểu, hỗ trợ điều trị bệnh viêm thận cấp tính: Dùng quả ích mẫu khô (25-30 quả) đem sắc với 800ml nước, tới khi sắc cạn còn khoảng 350ml thì chia 2-3 lần uống mỗi ngày.
8. Điều trị huyết áp cao: Dùng ích mẫu (10g), rau ngô (10g), hy thiêm thảo (10g), hạ khô thảo (5g) cho tất cả vào nồi rồi đổ ngập nước, sau đó, nấu cạn còn tầm 2 chén nước thì dừng lại. Kiên trì uống mỗi ngày sẽ thấy hạ chỉ số huyết áp.
9. Trị viêm thận gây phù: Ích mẫu 40-100g sắc nóng hoặc phối hợp với xa tiền, bạch mao căn, đồng lượng 16g, sắc uống.
10. Trị mắt đau, sưng đỏ: Ích mẫu, cúc hoa, hạt muồng ngủ, hạt mào gà trắng, sinh địa, mỗi vị 10g, sắc uống.
11. Giúp tử cung co hồi sau đẻ: Ích mẫu 36g, đương quy 9g. Sắc uống, chia 3 lần trong ngày.
Lưu ý: Nên dùng thuốc trước mỗi bữa ăn.
Không dùng trong trường hợp: người huyết hư, Đồng tử giãn, phụ nữ mang thai không nên dùng./.