Cây Cúc tần hay còn gọi là từ bi, đại bi, đại ngải, hoa mai não, lức ấn, băng phiến ngải, cây co mát (người Thái), cây phặc phà (người Tày). Là một loại cây mọc hoang rất quen thuộc với người dân nông thôn nhưng ít ai biết rằng, đây cũng là một vị thuốc dân gian có tác dụng tuyệt vời để chữa cảm sốt, ho, xương khớp, bệnh trĩ, sỏi thận,… Một số bài thuốc dân gian từ cây Cúc tần như sau:
1. Thấp khớp, đau nhức xương: Dùng rễ Cúc tần 15-20g, sắc nước uống. Có thể phối hợp với rễ Trinh nữ 20g, rễ Bưởi bung 20g, Đinh lăng 10g, Cam thảo dây 10g, sắc nước uống.
2. Cảm sốt, nhức đầu, ho, không có mồ hôi: Dùng Cúc tần 2 nắm, Lá sả 1 nắm, Lá chanh 1 nắm, sắc xông và uống nóng, đắp chăn cho ra mồ hôi
3. Chữa đau mỏi lưng: Lấy lá Cúc tần và cành non đem giã nát, thêm ít rượu sao nóng lên, đắp vào nơi đau ở hai bên thận.
4. Chữa chấn thương, bầm giập: Lấy lá Cúc tần giã nát nhuyễn đắp vào chỗ chấn thương sẽ mau lành.
5. Chữa đau đầu do suy nghĩ nhiều, tinh thần căng thẳng: Cúc tần 50g, Hoa Cúc trắng 50g (xé nhỏ), Đu đủ vừa chín tới 100g, Óc lợn 100g. Cho Cúc tần, Hoa Cúc trắng, Đu đủ vào nồi, thêm 1 lít nước đun sôi. Sau đó cho óc lợn vào đun thêm 20 phút cho nhừ là ăn được. Ăn nóng trước bữa cơm, 2 lần/ngày, ăn liền 1 tuần.
6. Chữa ho do viêm khí quản: 20g Cúc tần già rửa sạch, băm nhỏ, 2 nắm gạo, 3g Gừng tươi, cắt nhỏ, 50g thịt lợn nạc băm nhuyễn. Tất cả đem nấu cháo chín nhừ. Ăn nóng khi đói, ngày 3 lần, ăn liên tục 3 ngày sẽ đỡ.
7. Xông hơi tiêu trĩ: Cúc tần, Lá lốt, Ngải cứu, Lá sung với tỷ lệ bằng nhau, 1 củ nghệ vàng. Đem Các loại lá cây rửa sạch hoàn toàn, nấu cùng 1.5 lít nước, sau đó thêm vài lát nghệ vàng vào nấu cùng. Cho nước thuốc vào chậu, chờ cho nguội bớt thì tiến hành xông hơi hậu môn.Xông hậu môn trong 15 phút, đến khi nước còn ấm thì ngâm trực tiếp hậu môn vào chậu nước thêm 10 phút nữa. Mỗi tuần nên xông hơi 2 – 3 lần, nếu bị trĩ nhẹ, búi trĩ sẽ co lên và tiêu biến sau khoảng 2 tháng. Lưu ý, vùng da ở hậu môn rất mỏng và nhiều dây thần kinh nên không được xông khi nước còn quá nóng.
8. Chữa chứng bí tiểu: Dùng 40g lá cây Cúc tần đã phơi khô hoặc nếu không có thể dùng 100g lá tươi. Sau khi rửa sạch, dùng thảo dược nấu thành nước uống. Mỗi ngày có thể uống nước lá thay nước lọc để tăng cường chức năng thận./.
